Emil Krebs

* 15.11.1867 w Świebodzicach na Śląsku

† 31.03.1930 w Berlinie

Emil Krebs do dnia dzisiejszego uchodzi za jednego z największych poliglotów świata. Opanował on 68 języków. Jego prywatną bibliotekę, obejmującą dzieła w 111 językach, nabyła w 1932 r. amerykańska Biblioteka Narodowa (Library of Congress = Biblioteka Kongresu USA) w Waszyngtonie. Wyjątkowe pisma, podarunki ówczesnego chińskiego domu panującego, z powodu ich nadzwyczajnej wartości przechowywane są osobno w budynku Jeffersona (Jefferson Building).

Krebs urodził się 15 listopada 1867 r. w Świebodzicach na Śląsku (dawniej Freiburg) i spędził swe dzieciństwo i młodość w Opoczce (dawniej Esdorf), w powiecie świdnickim. Jako maturzysta gimnazjum ewangelickiego w Świdnicy znał już w 1887 r. 12 języków. We Wrocławiu rozpoczął on studia z zakresu teologii i filozofii. W Berlinie studiował prawo, język chiński i język turecki. W latach 1891-93 pracował jako referendarz sądowy, między innymi przy Sądzie Najwyższym w Berlinie. Niemieckie Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Berlinie wysłało go w 1893 r. jako tłumacza do Chin. Tam pozostawał przez 24 lata. Jako kierownik tłumaczy Niemieckiego Cesarskiego Poselstwa w Pekinie zyskał sobie sławę wyjątkowego autorytetu na płaszczyźnie języka chińskiego, mongolskiego, mandżurskiego, tybetańskiego, japońskiego i koreańskiego. Był „fenomenem”, „słynnym poliglotą”, jak powiadał o nim ambasador Otto von Hentig w swych wspomnieniach.

Po powrocie do Niemiec (w 1917 r.) działał jako współpracownik Służby Językowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Tam dokonywał on tłumaczeń w 40 językach. „Krebs zastępuje nam 30 pracowników Ministerstwa Spraw Zagranicznych” wyraził się o nim pewnego razu ówczesny kierownik Służby Językowej (Gautier). Jeszcze obecnie Krebs uznawany jest za największego znanego znawcę języków obcych (poliglotę).

Pisma i książki, które wykorzystywał do swych studiów językowych, świadczą o tym, iż przy nauce języków obcych wykorzystywał nie tylko znajomość języka niemieckiego, lecz iż również korzystał w tym wypadku „na zasadzie pośredniego narzędzia” z języków, które zdołał już opanować. Częściowo w ogóle nie wykorzystywał w tym celu swego ojczystego języka. Jako „narzędzia” do nauki i pogłębiania swej wiedzy na temat nowego języka, oprócz języka niemieckiego Krebs używał przeważnie języka angielskiego, francuskiego, rosyjskiego, chińskiego, greckiego, włoskiego, tureckiego, łaciny, hiszpańskiego, arabskiego i niderlandzkiego.

Krebs zmarł 31 marca 1930 r. w Berlinie. Jego mózg w celach badawczych do dnia dzisiejszego stoi do dyspozycji Centrum Badań nad Mózgiem w Jülich (Uniwersytetu Heinricha Heinego w Düsseldorfie). Jego grób znajduje się na Cmentarzu Południowo-Zachodnim w Stahnsdorf koło Berlina.

Eckhard Hoffmann (stryjeczny wnuk Emila Krebsa)
Tłumaczenie Sobiesław Nowotny, Świdnica, Polska